Jak zarządzać dostępem w zakładach produkcyjnych z wieloma strefami?
Współczesne zakłady produkcyjne funkcjonują w środowiskach o wysokim stopniu złożoności — obejmują wiele stref o różnych wymaganiach bezpieczeństwa i dostępności dla personelu oraz zewnętrznych wykonawców i usługodawców. Skuteczne zarządzanie dostępem nie jest już jedynie kwestią organizacyjną czy technologiczną, ale kluczowym elementem strategii bezpieczeństwa i efektywności operacyjnej.
Spis treści
1. Znaczenie kontroli dostępu w środowisku produkcyjnym.
2. Identyfikacja stref i określenie poziomów bezpieczeństwa.
3. Poświadczenia w systemach kontroli dostępu.
4. Integracja z systemami automatyki budynkowej.
5. Procedury i dobre praktyki w zarządzaniu dostępem.
6. Monitorowanie, raportowanie i inne funkcje systemu.
7. Przykładowy scenariusz wdrożenia.
Znaczenie kontroli dostępu w środowisku produkcyjnym
Kontrola dostępu w zakładzie produkcyjnym pełni funkcję zarówno prewencyjną, jak i operacyjną. Odpowiednio zaprojektowany system:
- minimalizuje ryzyko wypadków i incydentów;
- chroni mienie oraz know-how przedsiębiorstwa;
- wspiera przestrzeganie procedur BHP i norm branżowych;
- umożliwia zdalne zarządzanie ruchem pracowników, gości, podwykonawców i usługodawców;
- umożliwia przypisywanie praw dostępu zgodnie z rolami użytkowników i harmonogramem ich pracy;
- jest skalowalny i można go rozbudowywać o nowe urządzenia wraz z rozwojem danego przedsiębiorstwa i pojawianiem się nowych potrzeb.
Identyfikacja stref i określenie poziomów bezpieczeństwa
Podstawą skutecznego systemu jest stworzenie mapy stref zakładu. Każda strefa powinna posiadać przypisany poziom bezpieczeństwa oraz określony krąg osób uprawnionych. Typowy podział obejmuje:
- Strefy ogólnodostępne – recepcja, parking, pomieszczenia socjalne;
- Strefy ograniczonego dostępu – linie produkcyjne i montażowe, pomieszczenia techniczne;
- Strefy krytyczne (w tym strefy zagrożenia wybuchem) – obszary z urządzeniami niebezpiecznymi, materiałami chemicznymi lub wysokim napięciem, magazyny wysokiego składowania, laboratoria R&D, serwerownie, pomieszczenia kontroli jakości.
Prawidłowa identyfikacja i opis stref stanowi fundament dla późniejszego wdrożenia odpowiednich metod autoryzacji.
Poświadczenia w systemach kontroli dostępu
Karty zbliżeniowe i tagi RFID
To najczęściej wybierane rozwiązanie w przemyśle. Ich zalety to niski koszt, łatwość obsługi i możliwość szybkiej modyfikacji uprawnień. Integracja z rejestracją czasu pracy pozwala dodatkowo na kontrolę obecności pracowników.
Klucze mechatroniczne
Umożliwiają otwieranie wkładek i kłódek mechatronicznych, do których przesyłają dane i dostarczają zasilane przy użyciu technologii indukcyjnej. Wybrane warianty kluczy posiadają Dyrektywę ATEX i mogą być stosowane w strefach zagrożenia wybuchem.
Rozwiązania biometryczne
Oparte na rozpoznawaniu cech fizycznych lub behawioralnych, takich jak na przykład odcisk palca. Zapewniają najwyższy poziom pewności tożsamości i eliminują ryzyko udostępnienia nośnika innej osobie.
Mobilna kontrola dostępu
Pozwala na otwieranie przejść za pomocą smartfonów (NFC, BLE, kody QR). Umożliwia zdalne nadawanie lub cofanie uprawnień, co sprawdza się w przypadku pracowników tymczasowych lub podwykonawców.
Integracja z systemami automatyki budynkowej
Rosnąca złożoność infrastruktury budynków oraz wymagania w zakresie bezpieczeństwa sprawiają, że przedsiębiorstwa coraz częściej sięgają po zaawansowana rozwiązania technologiczne. Jednym z kluczowych kierunków rozwoju jest integracja systemów kontroli dostępu z systemami automatyki budynkowej (BMS – Building Management System). Takie podejście nie tylko zwiększa poziom bezpieczeństwa, lecz także pozwala na optymalizację kosztów eksploatacyjnych i poprawę komfortu użytkowników.
Wybrane systemy kontroli dostępu można zintegrować z:
- sygnalizacją świetlną i akustyczną;
- systemami rejestrującymi czas pracy;
- systemami przeciwpożarowymi i ewakuacyjnymi;
- monitoringiem wizyjnym (CCTV).
Procedury i dobre praktyki w zarządzaniu dostępem
Zarządzanie dostępem w zakładzie produkcyjnym z wieloma strefami wymaga stosowania określonych procedur i praktyk. Poniżej wymienionych zostało kilka z nich.
Zasada minimalnego dostępu – każdy pracownik otrzymuje dostęp wyłącznie do miejsc, w których wykonuje swoje obowiązki.
Cykliczna weryfikacja uprawnień – szczególnie po zmianach kadrowych i organizacyjnych.
Segmentacja stref – fizyczne i logiczne oddzielenie obszarów o różnym stopniu bezpieczeństwa.
Szkolenia personelu – obejmujące procedury dostępu, reakcję na incydenty i zasady BHP.
Rezerwowe procedury dostępu – stosowane na wypadek awarii systemu.
Monitorowanie, raportowanie i inne funkcje systemu
Zaawansowane i personalizowane systemy umożliwiają:
- bieżące śledzenie ruchu w obiekcie;
- tworzenie raportów wejść i wyjść;
- analizę nietypowych zdarzeń (np. prób uzyskania dostępu do konkretnych budynków i pomieszczeń w nocy);
- archiwizację danych dla celów dowodowych lub audytowych.
Dobrą praktyką jest wykonywanie regularnych audytów systemu, najlepiej przynajmniej raz do roku. Pozwalają one na wykrycie luk w zabezpieczeniach i dostosowanie systemu do zmieniających się potrzeb.
Przykładowy scenariusz wdrożenia
Poniżej przedstawione zostały kolejne etapy wdrożenia systemu kontroli dostępu w zakładzie przemysłowym, obejmującym wiele stref.
Analiza ryzyka – identyfikacja stref, procesów i potencjalnych zagrożeń.
Dobór technologii – np. RFID dla stref ogólnych, biometria dla krytycznych, dostęp mobilny dla kadry zarządzającej.
Integracja – połączenie z systemem czasu pracy, BHP i monitoringiem wizyjnym.
Testy i szkolenia – sprawdzenie działania w warunkach rzeczywistych.
Stała optymalizacja – reagowanie na zmiany w procesach i strukturze organizacyjnej.
Zarządzanie dostępem w zakładzie produkcyjnym z wieloma strefami to proces wieloetapowy, łączący technologię, procedury i kulturę organizacyjną. Skuteczny system nie tylko chroni ludzi i zasoby, ale także zwiększa efektywność produkcji i minimalizuje ryzyka biznesowe. W dobie automatyzacji i rosnących wymagań w zakresie bezpieczeństwa, inwestycja w taki system to strategiczny krok w rozwoju przedsiębiorstwa.
Chcesz wiedzieć więcej?
Masz pytanie odnośnie systemów kontroli dostępu w zakładzie produkcyjnym składającym się z wielu stref?
Zapraszamy do skorzystania z formularza kontaktowego aby dowiedzieć się więcej.
Nasi specjaliści udzielą zwrotnej informacji na wskazany przez Państwa kontakt mailowy lub telefoniczny, najszybciej jak to możliwe.
